Cá kho làng Vũ Đại - tinh hoa ẩm thực Việt

Ước gì về tận Đại Hoàng...
Trắm đen, củi nhãn cùng nồi đất nung
Đặc sản thứ thiệt một vùng...
Hà Nam tên ấy Ông Cò dám quên...!

Bài thơ nổi tiếng nói về món cá kho làng Vũ Đại (xã Nhân Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) đặc sản Hà Nam nổi tiếng khiến ai cũng muốn nếm thử một lần trong đời.

Cá kho làng Vũ Đại

Đặc sản Cá Kho làng Vũ Đại

Chẳng biết tự bao giờ, người Nhân Hậu (Lý Nhân – Hà Nam) đã có tục lệ kho cá vào mỗi dịp Tết âm lịch. Gia đình nào cũng vậy dù ăn Tết to hay nhỏ thì trên mâm cơm cúng ông bà tổ tiên nhất thiết phải có một đĩa cá kho. Mỗi gia đình đều có vài nồi để ăn Tết và dành để con cháu mang đi làm quà. Dần dần kho cá đã trở thành một nghề, có gia đình kho tới hàng chục nồi theo đặt hàng từ các huyện, tỉnh khác. Cá kho Nhân Hậu vì thế mà được nhiều người biết đến.

Nguyên liệu:

Nguyên liệu chuẩn bị cho món cá kho vô cùng đơn giản, toàn những thứ sẵn có của đồng quê Việt Nam. Cá để kho thường là cá trắm đen vì thịt của nó chắc lại thơm được nuôi trong các ao hồ ở đây. Gia vị bao gồm: gừng, riềng, chanh, quả chay, khế chua, kẹo đắng. Cá làm sạch vảy sau đó cắt khúc, có thể cho cả đầu vào kho cùng nhưng tốt nhất là bỏ đầu ra để nấu canh chua. Gừng, riềng thì giã nhỏ, khế, chay thái miếng. Nồi để kho cá tốt nhất là nồi đất vì nó giữ được vị thơm của cá.

Thực hiện:

Ban đầu, lót một lớp riềng và gừng ở bên dưới, cho thêm chay và khế. Sau đó xếp cá vào nồi rồi lại cho thêm gừng, riềng ở bên trên. Có thể cho thêm sườn lợn hoặc thịt mỡ lên trên tạo cho cá có vị béo ngậy. Gừng, riềng, khế, chay làm cho cá bớt tanh lại có vị thơm, cuối cùng thêm mắm muối cho vừa ăn. Để cho cá ngon thì ta nên kho bằng bếp củi. Đun to lửa cho nồi cá sôi đều, lúc này vắt chanh, cho thêm kẹo đắng , sau đó thì đun nhỏ lửa hơn, giữ lửa không to quá cũng không nhỏ quá. Ngày thường thì kho cá mất khoảng 6- 7 tiếng nhưng ngày Tết thì kho cá là cả một quá trình công phu, thường mất khoảng 14 – 15 tiếng. Đun đến khi nồi cá còn khoảng một thìa nước thì bắc khỏi bếp.

Những niêu cá kho ở xã Nhân Hậu

Công thức kho cá đơn giản như vậy nhưng để có được một nồi cá ngon thì đó quả là bí quyết riêng của người Nhân Hậu. Cá không khô hoặc không ướt quá, vị thơm ngậy, thịt cá chắc, màu sắc đẹp. Mùa đông ăn cơm với cá kho thì quả là không còn gì thú bằng. Ăn một bát rồi lại muốn ăn một bát nữa, đến lúc no rồi vẫn thấy thèm thuồng, tiếc ngẩn ngơ sao lại có thứ cá kho ngon đến thế. Một miếng mà đủ cả vị thơm của cá, ngậy của thịt mỡ, vị cay cay của riềng, vị chua của chanh, chay, khế. Nhất là ngày Tết, ăn cá kho với bánh chưng thì quả là hết ý.
Giá tiền của một niêu cá kho từ 400 đến 1 triệu tùy niêu lớn hay bé. Rất nhiều người ở các tỉnh trên cả nước đều đến đây để đặt niêu cá ăn thử hoặc mang làm quà biếu, nó vừa ý nghĩa vừa sâu sắc.
"Miếng ngon nhớ lâu" chính sự thơm ngon ngây ngất của nó mà giờ đây cá kho làng Vũ Đại đã nổi tiếng khắp cả nước. Chỉ cần bạn đặt hàng trước một ngày, bạn đã có nồi cá kho ngon tuyệt của nghệ nhân kho cá nơi đây. Dù ở xa hay gần, nồi cá kho sẽ được chuyển phát nhanh đến tận tay bạn chỉ sau 2 ngày.

Niêu cá kho khi hoàn thành

Nếu có dịp đến Hà Nam, bạn hãy ghé Nhân Hậu để cùng chế biến và thưởng thức món ăn này nhé.